Jak wybrać akordeon?

Akordeon należy do grupy instrumentów tzw. dętych języczkowych, jak również do grupy aerofonów, bądź idiofonów dętych. Jego konstrukcję tworzą 2 przegrody z wiatrownicami połączonymi miechem, czyli specjalnym workiem. W zależności od tego, z jakim rodzajem akordeonu mamy akurat do czynienia, posiadać może on dwie klawiatury, tj. klawiaturę klawiszową lub guzikową dla prawej ręki oraz 1 bądź 2 klawiatury guzikowe przeznaczone dla ręki lewej. Nad klawiaturami zaś umieszczone są przełączniki rejestrowe, które wykorzystywane są przez muzyków do zmian barwy dźwięku. Powietrze tłoczone lub ssane za pomocą miecha doprowadza do drgań metalowe blaszki, nazywane stroikami, powodując tym samym wydobycie charakterystycznego dźwięku, który ma odpowiednią wysokość, barwę i głośność. Początkowo akordeon działał przy pomocy miechów nożnych, które z czasem zostały zastąpione miechami ręcznymi.

Za pierwowzór akordeonu uznaje się harmonię ręczną, która powstała w XIX wieku. Tak właściwie, to harmonia występuje pod różnymi nazwami, można spotkać więc nazwę bando neon i concertina, a także wiele innych. Przez lata udoskonalano te instrumenty, dzięki czemu doprowadzono do skonstruowania współczesnej odmiany akordeonu, mającą spore możliwości wykonawcze. W początkach XX wieku akordeon zyskał niezwykłą popularność na gruncie muzyki tanecznej i ludowej. Duże zainteresowanie tymże instrumentem wykazywali muzycy i kompozytorzy uprawiający muzykę poważną, dzięki czemu akordeon został wprowadzony na estrady koncertowe na całym świecie. Dziś zdarza się, że akordeon jest instrumentem wykorzystywanym w muzyce jazzowej.

Warto zaznaczyć, że akordeon doczekał się własnej literatury muzycznej, w skład której wchodzą transkrypcje muzyki dawnej, przede wszystkim organowej oraz liczne kompozycje napisane specjalnie dla akordeonu. W chwili obecnej klasy akordeonu mają w zasadzie wszystkie szkoły i akademie muzyczne w kraju.

Jak już zostało wspomniane, akordeony niekiedy bywają zaliczane do idiofonów, niemniej jednak nie jest tak do końca, bowiem idiofony same w sobie są źródłem dźwięku, z kolei akordeon działa dzięki stroikom wprawianym w drgania poprzez słup powietrza, dokładnie tak, jak w przypadku aerofonów.

Każdy akordeon posiada dwie strony: basową i melodyczną. W stronie basowej guziki ułożone są w rzędy i szeregi. Z kolei same szeregi ułożone są według koła kwintowego. Dwa pierwsze rzędy wydobywają dźwięki pojedyncze, rząd trzeci akordy durowe, czwarty z rzędów – akordy mollowe, piąty – czterodźwięki septymowe, zaś szósty szereg – trójdźwięki zmniejszone. Strona melodyczna może posiadać klawiaturę typu fortepianowego lub guziki ułożone chromatycznie w pięciu lub ewentualnie w trzech różnych rzędach.

Istnieje wiele różnych odmian akordeonów, wśród których należy wymienić: wiedeńską harmonię guzikową (harmonikę), rosyjską harmonię chromatyczną (bajan), harmonię sekundową, harmonię pedałową, akordeon z klawiaturą, koncertinę, bandonionę (lub bandoneonę) itd.

Każdy akordeon składa się z następujących elementów:

Kupując akordeon koniecznie powinniśmy zwrócić uwagę na znak firmowy, logo i numer seryjny. Akordeon ma zwykle wyraźnie widoczny znak firmowy i niepowtarzalny numer akordeonu. Wszystkie te elementy świadczą o jakości tego instrumentu.

Waga i wielkość akordeonu powinna być ściśle dobrana do wymagań i możliwości osoby grającej na nim. Jeśli gra się na akordeonie bardzo często, powinien być on w miarę lekki. Jeżeli z kolei akordeon ma być używany do grania na ważnych koncertach, powinien być estetyczny, w miarę duży i niestety – cięższy.

Warto powiedzieć, że w Polsce są 3 zasady podziałów akordeonów według wielkości – 60-basowy, 90-basowy i 120-basowy.

Zdecydowanie najważniejszymi ośrodkami produkcji akordeonów od lat są: Włochy – firma Castelfidaro, Niemcy – Klingenthal i Trossingen; oraz Rosja – Tula.

Wśród popularnych producentów akordeonów należy wymienić: Teeny, Serenelli, Corsar, Pirat, Commodore, Hohner Morino, E.Soprani, Roland, Weltmeister, Paoloni, Moreschi, Canto, Walther itd.

Najwięcej akordeonów produkuje się w Austrii, Włoszech, Niemczech, Francji, Rosji, Czechach i Chinach. Niektóre pochodzą również z USA i innych krajów, jednak do ich produkcji w większości przypadków używa się włoskich lub niemieckich komponentów. W Polsce większość akordeonów pochodzi z Niemiec i Rosji.

Akordeon to wielce specyficzny instrument muzyczny, na którym granie wymaga wysokich umiejętności. Nauka gry na akordeonie jest trudna, ale można z niej czerpać nie lada satysfakcję. Wybierając akordeon zawsze powinniśmy wiedzieć, dla kogo jest on przeznaczony. Od tego bowiem uzależniona jest jego waga i charakter. Nie można kupować zbyt dużego akordeonu na przykład niewielkiej kobiecie, ponieważ granie na nim będzie niewygodne. Kupując akordeon kierujmy się znakiem firmowym i numerem seryjnym, jakie są umieszczone w widocznych miejscach na instrumencie. Świadczą one o jakości instrumentu.