Idiota | Skrzywdzeni i poniżeni - Fiodor Dostojewski (ZS)
Tytuł oryginału: Идиот (Idiot) | Униженные и оскорблённые (Uniżennyje i oskorblionnyje)
Tłumaczenie: Jerzy Jędrzejewicz, Władysław Broniewski
Idiota
Tytułowy idiota to różniący się od przeciętnych i "normalnych" osób książę Myszkin. Wyróżnia go niezwykła dobroć, niekiedy na granicy naiwności, współczucie, szlachetność i mądrość, które to cechy potrafią docenić tylko nieliczni. Dla większości jest on tylko idiotą, nieprzystosowanym do życia, zbyt mało sprytnym i egoistycznym, by radzić sobie w społeczeństwie. Powieść rozpoczyna się w momencie, gdy bohater wraca do Rosji po długoletnim pobycie w Szwajcarii, gdzie lecząc nadwrażliwe nerwy, spędził większość swego życia. Odnajduje daleką krewną, generałową Jepanczyn, i próbuje rozpocząć nowe życie w nowym środowisku, jednak zostaje wplątany w różne intrygi, jest wykorzystywany i ośmieszany. Dostojewski wzorował księcia Myszkina na Chrystusie, człowieku dobrym i uduchowionym, który musi się zmierzyć ze złem obecnym w innych ludziach i w świecie. Agłaja przyrównuje też Myszkina do Don Kichota, a jego dobroć - do walki z wiatrakami. Walka wydaje się przegrana, bo czy jeden człowiek może zbawić świat?
Skrzywdzeni i poniżeni
Pierwotnie "Skrzywdzeni i poniżeni" ukazywali się drukiem w odcinkach w czasopiśmie "Wriemia" w pierwszym półroczu 1861. Jesienią tegoż roku powieść wyszła w edycji książkowej, znacznie przerobionej przez autora.
Powieść należy do tej samej grupy utworów, co "Biedni ludzie", "Białe noce" i "Nietoczka Niezwanowa", a więc do grupy utworów o charakterze sentymentalnym w twórczości Dostojewskiego. Wszystkie te utwory łączy przede wszystkim miejsce akcji - Petersburg. Powtarzają się w nich również pewne sytuacje i motywy.
"Skrzywdzeni i poniżeni" to również na swój sposób powieść autobiograficzna. Przedstawia, w zawoalowanej formie, okoliczności powstania "Biednych ludzi" (debiutu Dostojewskiego), zachwyty krytyków, a następnie wrogie przyjęcie kolejnych utworów, perypetie z eksploatującymi pisarza wydawcami. Narrator ma wiele cech osobowych samego Dostojewskiego, Nelly cierpi na padaczkę, na którą chorował również autor "Białych nocy". Tekst inkrustowany jest ulubionymi powiedzeniami Dostojewskiego.
Spis treści:
Idiota (tłum. Jerzy Jędrzejewicz
Od redakcji
Przypisy
Skrzywdzeni i poniżeni (tłum. Władysław Broniewski)
Od redakcji
Przypisy
Seria: Złota seria | Fiodor Dostojewski - Dzieła wybrane
1068 str., oprawa twarda, obwoluta, format 120x185
Stan: b.dobry
Wyd.: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1984
ISBN: 83-06-00889-8 (Fiodor Dostojewski - Dzieła wybrane - całość)