Tytuł oryginału:
A history of the crusades: the Kingdom of Acre and Later Crusades
Tłumaczenie: Jerzy Schwakopf
Posłowiem opatrzył Benedykt Zientara
Dzieje wypraw krzyżowych — wspaniała panorama postaci i wydarzeń — opisują historię powstania i zadziwiającego długiego trwania mizernych państw frankijskich na Wschodzie, pokazują zarówno przyczyny — gospodarcze, społeczne, ideowe — które zrodziły w XI wieku zapał krucjatowy, jak i te, które spowodowały jego wygaśnięcie w wiekach późniejszych. Runciman traktuje krzyżowców nie tyle jako romantycznych rycerzy Chrystusowych, ile jako ostatnich barbarzyńskich najeźdźców, którzy dokonali niepowetowanych spustoszeń w harmonijnym rozwoju złożonej kultury i cywilizacji Wschodu. Fascynacja genealogią kierująca zainteresowania Runcimana ku problemom płynącym z pokrewieństwa — rodzinne lojalności, rodzinne waśnie i spory — przyczyniła się niewątpliwie do ożywienia
Wypraw, w których autor z pasją rozwikłuje powiązania rodzinno-dynastyczne, tak istotne w życiu politycznym Bliskiego Wschodu w wiekach średnich. Runcimanowi udało się uniknąć tego, co najbardziej jego samego razi w książkach o historii, których autorzy „nie chcą niczego pominąć; jeśli znany im jest jakiś fakt, muszą go koniecznie wprowadzić, nawet gdyby przez to książka stała się nudna”. Erudycja Runcimana ubarwia
Dzieje wypraw krzyżowych niezliczonymi szczegółami, które jednak nie rozbijają zasadniczego toku narracji i nie nużą czytelnika.
- Spis ilustracji 9
- Spis map i planów 12
- Przedmowa 13
- Księga I: Trzecia wyprawa krzyżowa
- Rozdział I: Sumienie Zachodu 17
- Rozdział II: Akka 31
- Rozdział III: Coeur-de-Lion 44
- Rozdział IV: Drugie Królestwo 82
- Księga II: Na manowcach
- Rozdział I: Krucjata przeciwko chrześcijanom 111
- Rozdział II: Piąta krucjata 135
- Rozdział III: Cesarz Fryderyk 170
- Rozdział IV: Zalegalizowana anarchia 199
- Księga III: Mongołowie i Mamelucy
- Rozdział I: Mongołowie 225
- Rozdział II: Święty Ludwik 239
- Rozdział III: Mongołowie w Syrii 274
- Rozdział IV: Sułtan Bajbars 295
- Księga IV: Koniec Outremer
- Rozdział I: Życie gospodarcze w Outremer 327
- Rozdział II: Architektura i sztuka w Outremer 343
- Rozdział III: Upadek Akki 361
- Księga V: Epilog
- Rozdział I: Ostatnie krucjaty 395
- Rozdział II: Podsumowanie 434
- Aneksy
- Aneks I: Podstawowe źródła do dziejów późniejszych krucjat 449
- Aneks II: Życie intelektualne w Outremer 454
- Posłowie (Benedykt Zientara) 457
- Bibliografia 498
- Wybrane informacje chronologiczne X-XV w (zestawił Jerzy Schwakopf) 526
- Chronologia od III krucjaty do upadku państw krzyżowych (zestawił Jerzy Schwakopf) 530
- Indeks 533
SPIS ILUSTRACJI
1 Symboliczne przedstawienie Jerozolimy Miniatura Padwa, Biblioteca del Seminario Repr. fot. Teresa Żółtowska
2 Filip II August Miedzioryt wyd. B. Moncornet Gabinet Rycin Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego Repr. fot. Hanna Balcerzak
3 Plan Konstantynopola z 1420 roku Paryż Bibliotheque Nationale Repr. fot. Teresa Żółtowska
4 Bitwa Iluminacja ze średniowiecznej powieści o Aleksandrze Wielkim Londyn, British Museum Repr. fot. Teresa Żółtowska
5 Henryk IV prosi o wstawiennictwo Matyldę hrabinę Toskanii i Hugona, opata z Cluny Miniatura z Vita Mafhi dis Domza z Canossy, ok. 1114 roku Rzym, Biblioteka Watykańska Repr. fot. Hanna Balcerzak
6 Procesja z relikwiami przed bazyliką Św. Marka w Wenecji Repr. fot. Teresa Żółtowska
7 Ryszard Lwie Serce Litografia Lacchesi, połowa XIX w Gabinet Rycin Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego Repr. fot. Hanna Balcerzak
8 Apsyda w bazylice św. Marka w Wenecji (początek budowy w IX w) Repr. fot. Teresa Żółtowska
9 Pojmanie Ryszarda Lwie Serce przez księcia Leopolda austriackiego Ilustracja z rękopisu Liber ad honorem Augusti Repr. fot. Hanna Balcerzak
10 Mozaikowa dekoracja kopuły baptysterium bazyliki Św. Marka w Wenecji (XIV w ) Repr. fot. Teresa Żółtowska
11 Chateau-Gaillard w Les Andelys w Normandii zbudowany przez Ryszarda Lwie Serce Repr. fot. Hanna Balcerzak
12 Sainte-Chapelle w Paryżu, kaplica górna, XIII w Repr. fot. Teresa Żółtowska
13 Frankowie pod Konstantynopolem w 1204 r Miniatura z XV wieku Repr. fot. Hanna Balcerzak
14 Nawa kościoła Saint-Sernin w Tuluzie, XI-XII w Repr. fot. Teresa Żółtowska
15 Papież Innocenty III Miedzioryt, XVI/XVII w Gabinet Rycin Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego Repr. fot. Hanna Balcerzak
16 Papież Innocenty III Fragment fresku Giotta w górnym kościele w Asyżu Repr. fot. Teresa Żółtowska
17 Flota czwartej wyprawy krzyżowej w bitwie pod Konstantynopolem w 1204 r Miniatura ze średniowiecznego rękopisu Paryż, Bibliotheque Nationale Repr. fot. Zakład Reprografii Biblioteki Narodowe]
18 Kryształowe naczynie, prawdopodobnie przywiezione do Halberstadtu z Konstantynopola przez biskupa Konrada biorącego udział w czwarte] wyprawie krzyżowe] Halberstadt, skarbiec katedralny Repr. fot. Teresa Żółtowska
19 Henryk Dandolo, doża wenecki podczas zdobywania Konstantynopola przez krzyżowców Repr. fot. Hanna Balcerzak
20 Krzyżowcy w zdobytym Konstantynopolu Mai Eugene Delacroix, 1840 r Repr. fot. Hanna Balcerzak
21 Światy Franciszek Fresk w dolnym kościele w Asyżu przypisywany Cimabuemu Repr. fot. Teresa Żółtowska
22 Papież Innocenty III wręcza świętemu Franciszkowi regułę zakonu Fresk Giotta w górnym kościele w Asyżu Repr. fot. Teresa Żółtowska
23 Papież Innocenty III zatwierdza regułę zakonu sw Franciszka Fresk Giotta w górnym kościele w Asyżu Repr. fot. Teresa Żółtowska
24 Święty Franciszek z Asyżu domaga się od sułtana Al-Kamila próby ognia Fresk Giotta w górnym kościele w Asyżu Repr. fot. Hanna Balcerzak
25 Sułtan Al-Kamil. Fragment fresku Giotta z przedstawieniem św. Franciszka z Asyżu domagającego się od sułtana próby ognia. Kościół Santa Croce we Florencji (kaplica Bardich) Repr. fot. Teresa Żółtowska
26 Arab ze świty sułtana Al-Kamila Fragment fresku Giotta w kościele Santa Croce we Florencji (kaplica Bardich) Repr. fot. Teresa Żółtowska
27 Złota moneta z popiersiem Fryderyka II Hohenstaufa Deutsche Reichsbank Repr fot Hanna Balcerzak
28 Emaliowana puszka na Eucharystię Limoges ok r 1200 Muzeum w Limoges Repr. fot. Teresa Żółtowska
29 Kościół Saint-Sernin w Tuluzie XII wiek Repr. fot. Hanna Balcerzak
30 Relikwiarz z Limoges, z połowy XIII wieku Złoto, emalia Paryż, Luwr Repr. fot. Teresa Żółtowska
31 Kaplica św. Trójcy w katedrze w Canterbury, druga połowa XII wieku Repr. fot. Teresa Żółtowska
32 Wnętrze katedry w Gloucester, XII wiek Repr. fot. Teresa Żółtowska
33 Refektarz w opactwie cysterskim w Maulbronn (Wirtembergia), pierwsza połowa XIV wieku Repr. fot. Teresa Żółtowska
34 Król Anglii Henryk III Miedzioryt R. Elstracka Gabinet Rycin Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego Repr. fot. Hanna Balcerzak
35 Lądowanie krzyżowców w porcie Damietta Drzeworyt z Grand voyage de Hierusalem, Paryż 1522 Biblioteca Ambrosiana Firmin-Didot Repr. fot. Hanna Balcerzak
36 Karol andegaweński Rzeźba Arnoldo di Cambio, ok 1277 roku Rzym, Muzeum Kapitolińskie Repr. fot. Teresa Żółtowska
37 Bitwa pod Al-Mansurą Miniatura z Vie et miracles de Saint-Louis Wilhelma de Saint-Pathus, koniec XIII wieku Paryż, Bibliotheque Nationale
38 Ludwik Święty z braćmi Alfonsem, hrabią Poitiers, i Karolem andegaweńskim dostają się do niewoli Saracenów Drzeworyt z Grand voyage de Hierusalem, 1522 r Repr. fot. Hanna Balcerzak
39 Król Francji Ludwik Święty Powiększona miniatura z Registre des Ordonnances de l'Hotel du Roy Paryż, Archives Nationales Repr. fot. Teresa Żółtowska
40 Portret Czyngis-chana, według źródeł chińskich Repr. fot. Hanna Balcerzak
41 Portret Ogodeja, według źródeł chińskich Repr. fot. Hanna Balcerzak
42 Portret Chubiłaja, według źródeł chińskich Repr. fot. Hanna Balcerzak
43 Emirowie mameluccy Fragment dekoracji tzw. chrzcielnicy św Ludwika, koniec XIII w Repr. fot. Hanna Balcerzak
44 Relikwiarz (srebro złocone, kamienie półszlachetne), zawierający palec św Mikołaja, zrabowany w Konstantynopolu w 1204 r i przewieziony do Halberstadtu Halberstadt, skarbiec katedralny Repr. fot. Teresa Żółtowska
45 Karta z komentarza Gilberta de la Povree do Psalmów Paryż, Bibliotheque Nationale Repr. fot. Hanna Balcerzak
46 Apsyda w kościele San Vitale w Rawennie Repr. fot. Zbigniew Kamykowski
47 Nagrobek Eleonory kastylijskiej żony króla angielskiego Edwarda Brąz złocony W Torel ok. 1292 roku Londyn, Opactwo Westminsterskie Repr. fot. Hanna Balcerzak
48 Matka Boska z Dzieciątkiem Fragment ikony z VI w , klasztor Św. Katarzyny na górze Synaj Repr. fot. Zbigniew Kamykowski
49 Srebrne monety Królestwa Jerozolimy, hrabstwa Trypolisu i księstwa Antiochii (XII, XIII w ) Repr. fot. Hanna Balcerzak
50 Brązowe monety hrabstwa Edessy i księstwa Antiochii oraz srebrna moneta księstwa Antiochii (XII XIII w ) Repr. fot. Hanna Balcerzak
51 Złota moneta (awers i rewers) Królestwa Jerozolimy (Akka, 117 5 r ) według wzoru arabskiego i (z prawej) złota moneta państw krzyżowych z XII w - naśladownictwo arabskiego denara Repr. fot. Hanna Balcerzak
52 Kwadratowe kolumny z Akki obok wejścia do bazyliki Św. Marka w Wenecji Repr. fot. Hanna Balcerzak
53 Bazylika Św. Grobu w Jerozolimie, pomieszczenie z mszą grobową Trzy obrazy przedstawiają Zmartwychwstanie Pańskie w stylu greckim (w środku) ormiańskim (z prawej strony) i łacińskim (z lewej strony) Repr. fot. Teresa Żółtowska
54 Fragment kapitelu kolumny z kościoła Najświętszej Marii Panny w Tortosie Repr. fot. Hanna Balcerzak
55 Mury obronne twierdzy Sahjun Repr. fot. Hanna Balcerzak
56 Zdobywanie miasta na Wschodzie przez krzyżowców Miniatura z rękopisu średniowiecznego Repr. fot. Teresa Żółtowska
57 Donżon zamku Tonquedoc koło Lannion Repr. fot. Hanna Balcerzak
58 Matka Boska ze św. Józefem w drodze do Betlejem Fragment mozaiki w przedsionku kościoła Chora w Konstantynopolu, 1300-1320 r Repr. fot. Zbigniew Kamykowski
59 Złożenie do grobu króla francuskiego Filipa Pięknego (1314 r ) w kościele opackim Saint-Denis Miniatura Kościół opacki Saint-Denis Repr. fot. Teresa Żółtowska
60 Sztuka ormiańska kościół świętego Grzegorza w Ani (1215rok) Repr. fot. Hanna Balcerzak
61 Filip Piękny w zbroi w czasie wjazdu do Paryża (1304 r) Nie zachowana rzeźba z katedry Notre Dame w Paryżu Repr. fot. Hanna Balcerzak
62 Sztuka ormiańska chaczkar (stela nagrobna) z 1308 roku Repr. fot. Hanna Balcerzak
63 Filip Piękny Miedzioryt, wyd. B. Moncornet ok 1670 roku Repr. fot. Hanna Balcerzak
64 Filip Piękny Kościół opacki Samt-Denis XIV wiek Repr. fot. Hanna Balcerzak
65 Pałac papieży w Awinionie Rezydencja papieży w latach 1307-1377 Repr. fot. Teresa Żółtowska
66 Port na wyspie Rodos Saint peregrinations de Hierusalem, Lyon 1488 r Biblioteca Ambrosiana Firmin-Didot Repr. fot. Hanna Balcerzak
67 Nagrobek króla angielskiego Edwarda Ul (ok 1380 r ) Miedz pozłacana Londyn, Opactwo Westminsterskie Repr. fot. Teresa Żółtowska
68 Pałac Teodoryka Wielkiego Mozaika w nawie kościoła San Apollinare Nuovo w Rawennie Repr. fot. Zbigniew Kamykowski
Na obwolucie
1 Rycerz krzyżowy Wg miniatury średniowiecznej w British Museum w Londynie
2 Pastorał biskupi z końca XIII wieku Muzeum w Poitiers
Na karcie tytułowej
Sułtan Al-Kamil. Wg fresku Giotta
SPIS MAP I PLANÓW
I. Cypr II. Trzecia wyprawa krzyżowa
III. Syria i Palestyna po trzeciej wyprawie krzyżowej (ok. 1193 roku)
IV. Plan Konstantynopola
V. Czwarta i piąta wyprawa krzyżowa
VI. Państwo Czyngis-chana
VII. Delta Nilu
VIII. Akka
Gato
Seria: Rodowody cywilizacji (tzw. Ceram; seria ceramowska)
564 str., oprawa twarda, obwoluta, format 170x242
Stan: b. dobry
Wyd.: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988
ISBN: 83-06-01457-X
