Baśnie - Jan Chrystian Andersen
Tytuł oryginału: Eventyr og historier
Tłumaczenie: Stefania Beylin, Stanisław Sawicki, Jarosław Iwaszkiewicz
Przepiękne ilustracje autorstwa Jana Marcina Szancera.
Hans Christian Andersen (1805-1875), duński baśniopisarz i prozaik. Potomek ubogiej rodziny, od dziecka marzył o karierze aktorskiej, jednak nie dość atrakcyjne warunki fizyczne uniemożliwiły mu realizację planów.
Twórczość literacką zaczął jako nastolatek, ale swoje pierwsze dojrzałe dzieło, Improwizator (1835), napisał w wieku 30 lat. Była to powieść o karierze biednego dziecka, które mimo osiągniętych sukcesów nie potrafi uwolnić się od kompleksu niskiego pochodzenia. Kolejne powieści, O.T. (1836) i Tylko grajek (1837), podobnie jak pierwsza i późniejsze, zawierają wątki autobiograficzne.
W 1835 ukazał się pierwszy zbiorek baśni Andersena, Baśnie opowiedziane dla dzieci, po czym, sukcesywnie, w formie zeszytów, wychodziły kolejne części - zeszyt 1-6: Baśnie opowiedziane dla dzieci (1835-1842), zeszyt 1-5: Nowe baśnie (1843-1848), zeszyt 1-2: Opowieści (1852-1853) oraz zeszyt 1-10: Nowe baśnie i powieści (1858-1872); łącznie około 150 baśni.
Źródłem inspiracji były dla pisarza: folklor, jak w Krzesiwie (1835), Księżniczce na ziarnku grochu (1835) i Świniopasie (1841); Baśnie tysiąca i jednej nocy, jak w Latającym kufrze (1839); oraz tradycja hiszpańska - Nowe szaty cesarza (1837). Królowa śniegu (1844) i Brzydkie kaczątko (1843) zrodziły się w wyobraźni autora. Ostatni z wymienionych utworów odczytano jako metaforę losu samego pisarza, który podsumował baśń w słowach: "Nieważne, że urodziłem się na kaczym podwórku, ważne, że wyklułem się z łabędziego jajka". Łączące tendencje - romantyczne i realistyczne, baśnie Andersena urzekają prostotą fabuły i stylu, a jednocześnie głębią refleksji. Pełne ciepła i sentymentalnego humoru, niosą optymistyczne przesłanie. Stały się ulubioną lekturą dla dzieci i dorosłych.
Oprócz baśni na dorobek Andersena złożyły się: powieść Książka z obrazkami bez obrazków (1840), opis podróży po Europie Bazar poety (1842), powieść Dwie baronówny (1848), libretto do opery narodowej Mała Kirsten (1846), autobiografia Baśń mojego życia (1855) oraz powieść Piotr Szczęściarz (1870).
Jan Marcin Szancer (1902-1973), polski grafik i scenograf. W 1926 ukończył krakowską Szkołę Sztuk Pięknych, gdzie studiował u J. Mehoffera i K. Frycza. W 1927 był scenografem w warszawskim teatrze T. Messal-Niewiarowskiej i w teatrze Nietoperz. Po powrocie do Krakowa został grafikiem w wydawnictwach koncernu prasowego Ilustrowanego Kuriera Codziennego. Po paru latach przeniósł się do Warszawy i podjął współpracę z licznymi czasopismami, a od 1936 z teatrem kukiełek Płomyka i Płomyczka.
Od 1937 wykonywał prace scenograficzne w Cyruliku Warszawskim, w 1939 w teatrze Figaro. W 1939 projektował kostiumy do filmów: Żołnierz królowej Madagaskaru i Nad Niemnem. W okresie II wojny światowej ilustrował książki dla podziemnych oficyn. W 1944 projektował ulotki powstańcze. W 1942 robił scenografię dla teatru jawnego Miniatury. Po wojnie poświęcił się przede wszystkim ilustracji książkowej i grafice. Był kierownikiem graficznym wydawnictw (Państwowy Instytut Wydawniczy, Książka i Wiedza).
Od 1951 profesor warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Współpracował także z teatrami, m.in. w sezonie 1965-1966 jako główny scenograf Teatru Wielkiego w Warszawie opracował scenografię do Pana Twardowskiego L. Różyckiego i Aidy G. Verdiego. Jeden z najwybitniejszych ilustratorów książek, zwłaszcza dla dzieci, m.in.: Pinokio C. Collodiego (1952), Podróże Pana Kleksa J. Brzechwy (1961).
202 str., oprawa twarda, format 120x260
Stan: b.dobry (-) lekko obtarty grzbiet i krawędzie okładki
Wyd.: Nasza Księgarnia, 1988
ISBN: 83-10-07788-2 (TO)
|