"Wyspa Złoczyńców" to pierwszy tom przygód Pana Samochodzika z prawdziwego zdarzenia. Od razu też poznać możemy wspaniałe pióro Zbigniewa Nienackiego i wczuć się w niepowtarzalny charakter jego książek.
Akcja książki jest niezwykle ciekawa i wciągająca - w tym bowiem tomie, poznajemy Pana Tomasza i jego wspaniały choć pokraczny wehikuł. Na mocy spadku po zmarłym wuju Stefanie Gromiłło Tomasz staje się posiadaczem "murowanego garażu samochodowego oraz znajdującego się w nim pojazdu mechanicznego". I choć na początku, zniechęcony wyglądem zewnętrznym, Tomasz stara się zbyć pojazd za wszelką cenę, to po głębszym jego zbadaniu postanawia wejść w jego posiadanie.
Od tej chwili życie Tomasza zmienia się a on sam zostaje "Panem Samochodzikiem".
Tomasz nie pracuje jeszcze w Ministerstwie Kultury. Ze skąpych opisów domyśleć się można jedynie, że jest dziennikarzem i właśnie jako przedstawiciel prasy bada na prośbę Muzeum Narodowego tajemnicę skarbów dziedzica Dunina. Dziedzic Dunin, jak to typowy sanacyjny dziedzic (kto oglądał "Misia" ten wie o co chodzi) współpracował w czasie okupacji z Niemcami i gdy w 1945 r. usłyszał szuranie walonek w granicach swych włości, ukrył swe skarby i dzieła sztuki po czym uciekł.
Poszukiwania skarbu dziedzica Pan Samochodzik prowadzi z pomocą dzielnych harcerzy, niektórych naukowców z pobliskiego obozu antropologów oraz ludności miejscowej w postaci Hanki i gadatliwej sklepowej.
Bardzo mocną stroną tego tomu, jest wszechobecna atmosfera grozy i tajemniczości. Okolice Wisły, stary cmentarz, grasujący kłusownicy, tajemnicza czarna limuzyna, wykopaliska antropologów i wreszcie - osławiona i złowroga Wyspa Złoczyńców czynią miejsce akcji ponurym i tajemniczym. Jest takie bowiem w istocie - na straży skarbów Dunina stoi ponura zagadka działalności bandy Barabasza i związanych z nią morderstw.
Kluczem do rozwiązania zagadki ukrytych skarbów jest rozszyfrowanie tożsamości poszczególnych bohaterów książki. Niemal połowa z nich, nie licząc harcerzy i naukowców wydaje się bardzo tajemnicza i podejrzana. Tomasz spędza więc czas na śledzeniu poszczególnych osób, starając się dociec roli którą odgrywają w całej aferze.
Rozwiązanie całej sprawy jest równie ponure jak sama zagadka. W rozwiązaniu pomaga Samochodzikowi także i nauka - rewelacyjna metoda magistra Opałki nadawania czaszkom ludzkich rysów przynosi nadspodziewanie dobre efekty.
